GIỚI THIỆU CHUNG
Bến Cầu là
một trong chín huyện, thị thuộc tỉnh Tây
Ninh, có diện tích tự nhiên 233 km2, cách thị xã Tây Ninh 30 km về
phía Tây Nam và cách Thành phố Hồ Chí Minh 70 km về phía Tây Bắc, được giới hạn
bởi ranh giới hành chính như
sau:
Phía Bắc
giáp huyện Châu Thành tỉnh Tây Ninh (6 km).
Phía Nam
giáp hai xã Phước Lưu và Bình
Thạnh thuộc huyện Trảng Bàng tỉnh Tây Ninh ( 10 km).
Phía Đông
và Đông Bắc giáp huyện Gò Dầu tỉnh Tây Ninh ( 30 km).
Phía Tây
và Tây Nam
giáp Cam-Pu-Chia với đường biên giới dài 37 km.
Sau ngày
giải phóng, Bến Cầu có 8 xã (An Thạnh, Lợi Thuận, Tiên Thuận, Long Thuận, Long
Khánh, Long Giang, Long Chữ và Long Phước). Năm 1999 tách một phần xã Lợi Thuận thành lập thị trấn Bến
Cầu. Dân số Bến Cầu năm 1975 có 27.346 người, năm 2009 có 62.934 người (thời
điểm 1/4/2009), trong đó người Kinh chiếm 99,69%, dân tộc thiểu số 0,31%.
Địa hình
của huyện khá bằng phẳng, có xu hướng thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam và được chia thành ba dạng địa hình
chính: dạng địa hình cao đồi gò, có độ cao trên 4m, chiếm 13,37% diện tích tự
nhiên toàn huyện và được phân bổ xen kẽ ở các xã Lợi Thuận, thị trấn, Tiên
Thuận, Long Giang, Long Chữ và Long Phước; dạng địa hình trũng thấp có độ cao 0,8m, chiếm 32,68% diện tích
tự nhiên của huyện, phân bố tập trung cặp theo sông Vàm Cỏ Đông thuộc hai xã An
Thạnh, Lợi Thuận và một phần của hai xã Tiên Thuận, Long Chữ; dạng địa hình
trung bình, có độ cao từ 0,8-4m, chiếm 53,74% diện tích tự nhiên toàn huyện
được phân bổ xen kẽ ở các xã, thị trấn trong huyện.
Huyện Bến
Cầu nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa với những đặc trưng chính là nắng
nhiều (nhiệt độ bình quân trong năm 27,7oC) và nằm trong khu vực có
lượng mưa và số ngày mưa
tương đối thấp nhưng lại phân bổ không đều giữa các tháng.
Hệ thống
kênh rạch đều có hướng Tây-Bắc, Đông- Nam, mật độ thưa, ngắn và dòng chảy không
rõ rệt, có vai trò hết sức quan trọng trong việc cung cấp và tiêu nước phục vụ sản xuất nông nghiệp. Sông Vàm
Cỏ Đông chảy cặp theo phía Đông của
huyện với chiều dài 30 km cung cấp nước bơm tưới cho 4.000-5.000 ha.
Rạch Bảo chảy từ biên giới Cam-Pu-Chia chảy ra sông Vàm Cỏ Đông, chiều dài 10
km đây là nguồn cung cấp nước tưới vào sâu trong nội đồng. Huyện còn có
kênh Đìa Xù dài 5 km phục vụ tiêu úng cho vùng đất trũng ở phía Bắc quốc lộ
22A.
Đất đai của
huyện chủ yếu là đất xám (chiếm 70% diện tích) phân bổ trên địa hình cao, có
mặt ở tất cả các xã, nhiều nhất là bốn xã: Long Khánh, Long Phước, Lợi Thuận, Tiên Thuận. Phần còn
lại là đất phèn phân bổ ở khu vực có địa hình thấp cặp theo sông Vàm Cỏ Đông và
các kênh rạch thuộc các xã An Thạnh, Lợi Thuận, Tiên Thuận và Long Chữ.
Huyện có
một lượng than bùn khá lớn ở
khu vực trũng thuộc xã Tiên Thuận, Long Chữ có thể khai thác đưa vào sản
xuất phân bón và chất đốt rất tốt. Trữ lượng đất sét gạch ngói ước tính khoảng
3-4 triệu m3, phân bố dọc theo sông Vàm Cỏ Đông, tập trung nhiều
nhất ở các xã An Thạnh, Lợi Thuận và Long Chữ hiện đang được khai thác làm gạch
ngói.
Tài nguyên
sinh vật khá phong phú, mang đặc điểm sinh thái đồng bằng với nhiều chủng loại
khác nhau. Các loại động, thực vật nuôi trồng trên địa bàn huyện đều sinh
trưởng và phát triển khá tốt, cho năng suất và chất lượng cao.
Từ những
đặc điểm về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên nêu trên có tác động, ảnh hưởng
trực tiếp đến quá trình phát triển kinh tế-xã hội của huyện.
Bến Cầu
nằm trên tuyến giao lưu trực
tiếp giữa vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và Cam-Pu-Chia, cách Thành phố Hồ
Chí Minh và Thị xã Tây Ninh không xa, nên khá thuận lợi để phát triển
một nền kinh tế toàn diện. Đồng thời cũng mở ra nhiều cơ hội để thúc đẩy quá
trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cơ cấu cây trồng, vật nuôi cho các mục tiêu
phát triển kinh tế-xã hội của huyện. Tiềm năng tự nhiên của huyện khá đa dạng
với chế độ nhiệt độ cao đều trong năm, địa hình tương đối bằng phẳng, nguồn nước tự nhiên khá dồi
dào, đất đai có tầng canh tác sâu…là những điều kiện thuận lợi cho việc phát
triển kinh tế nông nghiệp cũng như
xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng như giao thông, công nghiệp và phân bố dân cư.
Huyện nằm
trong vùng khí hậu có lượng
mưa và số ngày mưa tương đối thấp, lại phân chia theo mùa rõ rệt, trong
đó vào các tháng mùa mưa, do mưa lớn
và tập trung thường gây ngập úng ở các khu vực có địa hình thấp. Vào các
tháng mùa khô lượng mưa ít, lượng
bốc hơi lớn gây tình trạng khô hạn trên diện rộng đã hạn chế lớn đến quá
trình sản xuất và sinh hoạt của nhân dân.
Huyện có
nguồn nước tự nhiên dồi dào
nhưng do số lượng sông, suối, kênh rạch ít lại phân bố không đều, vùng tưới hẹp
do diện tích có địa hình cao chiếm tỷ lệ lớn, chi phí đầu tư cho các
công trình tưới, tiêu khá cao đã
hạn chế đến khả năng khai thác và sử dụng đất nông nghiệp.
Đất đai
phần lớn là đất xám, nghèo dinh dưỡng nhất là đạm và lân; khả năng giữ nước kém nên trong mùa khô thường bị
rửa trôi, xói mòn và các công trình giao thông, hệ thống kênh mương dễ bị sạt lỡ vào mùa mưa. Phần diện
tích còn lại là đất phèn, bưng
trảng hoang khó khai thác sử dụng. Việc đầu tư, chi phí cho sản xuất nông
nghiệp, thủy lợi, giao thông và nguồn nước sinh hoạt rất khó khăn và tốn kém.
Trước đây Huyện Bến Cầu gần như nằm giữa ốc
đảo (sông Vàm Cỏ Đông bao quanh ba phía, phía còn lại là đường biên
giới), cách trở về giao thông. Hiện nay cơ sở hạ tầng giao thông được đầu tư hoàn chỉnh, nối liền đến trung tâm thị
xã Tây Ninh và Thành phố Hồ Chí Minh .